14.12.2014, 10:48

Misteriozni znaci na posudama iz Brangovića

Tokom arheoloških istraživanja utvrđenja Jerinin grad-Brangović otkriven je veći broj unikatnih posude izuzetne izrade sa ucrtanim misterioznim znacima, koje su jedinstvene na evroazijskom prostoru. U okviru kuće iz IV veka, unutar rimskog i ranovizantijskog utvrđenja, otkriven je veći broj pehara, lonaca i krčaga ukrašenih jedinstvenim simbolima. Verovatno se ne radi o pukom ukrašavanju, već o sistemu simbola koji treba da prenesu određenu religijsku  poruku. Neki od simbola prisutni su na širokoj teritoriji varvarskog prostora, koji u to vreme naseljavaju Germani i Sloveni. i pojavljuju se na teritoriji Srbije krajem IV veka kada na ovaj prostor kratkotrajno dolaze zapadni Goti sa saveznicima. Neki simboli su retki poput riba ili, nešto češći poput putače, simboli vode, kiše i zemlje. Pojedini simboli su poznati sa retkih keramičkih posuda černjahovske kulture za koje se misli da su prikazi kalendara sa određenom ulogom u kultu plodnosti.

Koliko je nama poznato skoro svaka posuda predstavlja unikat  svetskih razmera. Varvarsko poreklo ovih nalaza potvrdio je i profesor iz Berlina Morten Hegewich. Nalazi su se sačuvali u kući koja je najverovatnije iznenada izgorela u požaru krajem IV i početkom V veka tako da je kompletno pokućstvo ostalo zatvoreno unutar ruševina objekta. 

Pronađena četiri skeleta sa retkom haplo grupom

Analizom četri skeleta iz usamljene grobnice sa početka VI v.n.e. sa lokaliteta Jerinin grad utvrđeno je da se radi o dve starije osobe ženskog pola, starosti oko 45 i 38 godina, kao i o dva detata, muškog i ženskog pola starosti između 8 i 14 godina. Istraživanja su obavili saradnici  Istraživačke stanici Petnica, u okviru odeljenja za arheologiju, Vladimir Pecikoza rukovodilac. Uz pomoć DNK-a analize rezultati su pokazali da se radi o sahrani majke sa decom, kao i da je u grobnici kao četrtva osoba bila sahranjena sestra majke. Ono što je interesatno jeste da sve četiri osobe imaju izuzetno retku haplo grupu U5a2a čije današnje potomke nalazimo najčešće na prostoru Finske, centralne Evrope i Rusije, a čije korene nalazimo u severnoj Evropi pre oko 12.000 godina. Detaljnim analizama utvrđeno je, da je jedna od starijih osoba bila nepokretna usled srastanja lumbalnih pršljenova, kao i da je tokom života bolovala od benignog tumora čiji se tragovi mogu videti na lobanji. Uzrok smrti nije u potpunosti određen, ali je evidentno da na kostima nisu uočeni tragovi koji bi ukazivali na nasilnu smrt, kao ni tragovi trovanja teškim metalima, što je utvrđeno hemijskim analizama.

Višegodišnja istraživanja utvrđenja Jerinin grad-Brangović obavlja Zavod za zaštitu spomenika kulture iz Valjeva sredstvima Ministarstva kulture Srbije i Grada Valjeva.